google-site-verification: google8efedb6bc01a9601.html کانون بی خدایان و ندانم گرایان: فرگشت تولید مثل جنسی
‏نمایش پست‌ها با برچسب فرگشت تولید مثل جنسی. نمایش همه پست‌ها
‏نمایش پست‌ها با برچسب فرگشت تولید مثل جنسی. نمایش همه پست‌ها

۱۵ آبان ۱۳۹۶

تشکیل نر و ماده در طی روند فرگشت



با توجه به مهم بودن مساله تولید مثل جنسی ، در این نگاشته سعی شده است از منظر فرگشت به بررسی آن پرداخته شود.مانند هر رفتار دیگری در فرگشت، تولید مثل جنسی از دو جهت قابل بررسی است:
منشا و علل بقا.
پس سوال درباره تولید مثل جنسی به دو صورت می تواند پرسیده شود:

1.منشا و ریشه تولید مثل جنسی از نظر فرگشت چیست ؟
2.علل بقای آن در طول زمان چیست؟

برای هر کدام از سوالات فوق ابتدا به صورت مختصر جوابی داده می شود و سپس جزئیات علمی مطالب شرح داده می شود.و در آخر منابعی برای مطالعه بیشتر عرضه می گردد.




پاسخ اجمالی به سوالات:

تولید مثل جنسی مانند هر فرایند دیگری در فرگشت به صورت تدریجی شکل گرفته است و طبیعتا ریشه هایی داشته است.تصور عمومی این است که تولید مثل جنسی و جنسیت فقط در یوکاریوت ها وجود دارد ولی انتقال عرضی ماده ژنتیکی در پروکاریوت ها نیز دیده می شود.
در این بین یکی از مهمترین نوع انتقال ماده ژنتیکی در باکتری ها ترانسفورماسیون (transformation) نامیده می شود.ترانسفورماسیون اصطلاحا به معنای دریافت ماده ژنتیکی آزاد از محیط توسط باکتری می باشد.
آنزیم هایی که در ترانسفورماسیون باکتری ها نقش بازی می کنند مشابه آنزیم هایی هستند که در عمل میوز نقش اصلی و مرکزی را به عهده دارند.از این رو عده ای از دانشمندان ترانفسورماسیون پروکاریوتی را ریشه میوز یوکاریوتی دانسته اند.

از طرفی نوع دیگری از تبادل ژنتیکی عرضی در باکتری ترنسداکشن (transduction) نامیده می شود که در آن بخشی از ماده ژنتیکی باکتری توسط یک باکتریوفاژ به باکتری دیگری انتقال داده می شود.
برخی از دانشمندان نوع خاصی از باکتریوفاژها که توان همزیستی با باکتری را داشته اند و در انتقال ماده ژنتیکی باکتری از این طریق نقش داشته اند را ریشه و منشا تولید مثل جنسی می دانند.

درباره بقای تولید مثل جنسی در جانداران بنیادین ترین دلیل، که باعث افزایش شایستگی تکاملی گونه می شود، ایجاد تنوع در جمعیت است.تنوع در جمعیت باعث توان سازگاری بیشتر گونه با محیط می شود.از این رو تولید مثل جنسی با وجود هزینه هایی که دارد در نهایت به نفع گونه عمل می کند و به همین دلیل در طی فرگشت باقی مانده است.

بررسی دقیق تر:
همانطور که در ابتدا بیان شد تصور عمومی بر این است که جنسیت فقط در یوکاریوت ها وجود دارد ولی از نظر بررسی دقیق تر ، انتقال ماده ژنتیکی به صورت عرضی بین باکتری ها هم ممکن است ( انتقال عرضی ماده ژنتیکی تشابه زیادی به تولید مثل جنسی دارد چرا که در آن جانداری بوجود می آید که ماده ژنتیکی اش را فقط از یک والد نگرفته است ).
دو نوع عمومی انتقال ماده ژنتیکی به اختصار در بالا شرح داده شد ولی برای اینکه دوستان دقیقا متوجه شوند که تولید مثل جنسی قبل از اینکه در یوکاریوت ها بوجود بیاد به اندازه خیلی زیادی در باکتری ها ریشه هایی داشته است فرایند هم یوغی به طور مختصر در این بخش شرح داده می شود.
هم یوغی نوعی تبادل ژنتیکی بین باکتری هاست که در آن یک باکتری دهنده که دارای پلازمید می باشد نسخه ای از پلازمید خود را به باکتری گیرنده می دهد.پلازمیدها انواع مختلفی دارند که یکی از آنها F plasmid (fertility plasmid )  نامیده می شود حاوی ژن های لازم برای هم یوغی نیز می باشد.
در طی این انتقال در باکتری های گرم منفی ، ابتدا یک پیلی بین دو باکتری تشکیل می شود که به آن پیلی جنسی می گویند سپس این پیلی کوتاه تر می شود تا اینکه دو باکتری به یکدیگر متصل شوند و در نهایت یک رشته از پلازمید از این طریق منتقل می شود.لازم به ذکر است که باکتری های گرم مثبت به دلیل  داشتن پروتئین های اتصالی در سطح خود ،برای فرایند هم یوغی نیاز به پیلی ندارند.
در این فرانید باکتری که حاوی F plasmid  باشد male خوانده می شود و باکتری دیگر female نامیده می شود.پس تقریبا در مورد باکتری ها نیز می توان گفت جنسیت داریم.

اما درباره ریشه های تولید مثل جنسی در یوکاریوت ها، همانطور که در ابتدا توضیح داده شد، فرایند ترانسفورماسیون ، فرایندی است که باکتری یک قطعه ژنتیکی لخت خارجی را می بلعد و آن قطعه در باکتری پایدار می ماند.(دو نوع در پانویس).
نکته جالب درباره فرایند ترانسفورماسیون نقش کلیدی آنزیم recA است. ژن این آنزیم که ژن recA نامیده می شود در اکثر باکتری ها وجود دارد.و آنزیم هایی که در میوز و تولید مثل جنسی نقش اساسی دارند یعنی آنزیم های Rad51 , Dm31 در یوکاریوت ها ، ساختاری مشابه recA دارند.در حدی که ژن های آنها ارتولوگ خوانده می شود.


از طرف دیگر، قوی ترین نظریه درباره منشا هسته در سلول های یوکاریوتی ، viral eukaruogenesis نامیده می شود.طبق این نظریه، ویروس هایی که توانسته اند وارد باکتری شوند و با باکتری همزیستی پیدا کنند منشا هسته سلول هستند.
ویروس هایی که توانایی آلوده کردن باکتری ها را دارند باکتریوفاژ نامیده می شوند.این ویروس ها به دو دسته virulent و  temperate تقسیم می شوند.
ویروس های ویرولنت ، با تکثیر بیش از حد خود در باکتری باعث مرگ آن می شوند. اصطلاحا به این حالت عفونت لیتیک گفته میشود.ولی ویروس های معتدل به دلیل وجود ژن های سرکوب کننده بیش از حد تکثیر نمی یابند و به همین دلیل باکتری حتی با وجود آلودگی به ویروس زنده می ماند.
اصطلاحا به این حالت عفونت لیزوژنیک گفته می شود.پس یک نوع عفونت لیزوژنیک می تواند منشا هسته سلول ها باشد. از طرفی شباهت های بسیار زیادی بین ماده ژنتیکی ویروس و هسته یوکاریوت ها وجود دارد که خود شاهدی بر درست بودن این نظریه است.
کروموزوم های یوکاریوتی مانند ماده ژنتیکی ویروس ها خطی است ( برخلاف باکتری ها که اکثرا کروموزوم حلقوی دارند ).
و به تبع آن وجود نواحی انتهایی در کروموزوم به نام تلومر که باز هم مشابه ویروس ها است.همچنین در توانایی mRNA capping و جدا بودن رونویسی و ترجمه ، و همچنین آنزیم mRNA polymerase اختصاصی و مشابه این دو، همگی شواهدی بر درست بودن این قضیه هستند.
 یک تکثیر کنترل شده (لیزوژنیک) این ویروس در باکتری بسیار مشابه عملکرد میتوز در یوکاریوت ها می باشد.پس تا این نظریه منشا میتوز را نیز تا حد زیادی شرح می دهد.همچنین تکثیر ویروس می تواند یک نسخه اضافه از ساختار هسته مانند در باکتری ایجاد کند و این ساختار از طریق فرایندی مشابه هم یوغی به باکتری دیگر منتقل شود (از آن جهت که سطح باکتریوفاژها مانند سطح باکتری های گرم مثبت دارای مولکول های چسبنده اتصالی است).

حال فرض کنید دو باکتری که توسط فاژ های متفاوتی آلوده شده اند هر دو یک نسخه از ژنوم ویروسی را برای فرایندی که در بالاتر ذکر شد برای یکدیگر ارسال کنند در این صورت ممکن است فاژها یکدیگر را بیگانه تشخیص دهند و به این ترتیب به دلیل ناپایدار بودن هسته جدید ، فرایندی مشابه میوز یک در باکتری رخ دهد.
پس در واقع سیستم ایمنی سلول نقش بسیار مهمی در منشا فرایند میوز دارد که یک نوع تقسیم دو مرحله ای می باشد.(در واقع اگر سیستم ایمنی ژنوم دیگر را بیگانه تشخیص ندهد به نحوی منشا جانداران دیپلوئید می شود و اگر آن را بیگانه تشخیص دهد منشا میوز یک می باشد)


سوال : آیا این دو نظر درباره منشا تولید مثل جنسی با یکدیگر در تناقض اند؟
از نظر نگارنده این دو نظر به هیچ وجه با یکدیگر متناقض نیستند چرا که تشابه آنزیم های ترانسفورماسیون به آنزیم های میوز می تواند نشان دهنده این باشد که بخشی از ژن های مربوط به آنزیم های لازم برای میوز از طریق اینتگریشن پیدا کردن در کروموزوم های هسته ایفای نقش کرده اند. مخصوصا که به دلیل وجود فاکتور های لازم برای انتقال عرضی ماده ژنتیکی، اسباب لازم برای این عمل در اختیار سلول بوده است.

نتیجه گیری:
فرایند دقیق شکل گیری تولید مثل جنسی فرایندی بسیار پیچیده بوده است و در طی میلیون ها سال رخ داده است.در این باره ما به شرح دو نظریه و شواهدی که آنها را تایید می کنند پرداختیم. لازم به ذکر است که جز این دو نظریه، نظرات دیگری نیز درباره منشا تولید مثل جنسی وجود دارد. همچنین انتقادهایی نیز به هر کدام از این نظرات وارد شده است.و در آخر اینکه در این نگاشته صرفا ریشه های فرانید میوز به عنوان اصلی ترین بخش تولید مثل جنسی بررسی شده است و اشخاص علاقه مند باید منابع بیشتری درباره فرگشت تولید مثل جنسی مطالعه کنند.

پاورقی :

- یوکاریوت : در زیست‌شناسی به جانداری که یاخته‌های (سلول) آن هسته واقعی دارند یوکاریوت (Eukaryote) یا هوهسته‌ای گفته می‌شود.
- پروکاریوت : در زیست‌شناسی به جانداری که یاخته‌های آن هستهٔ واقعی و غشای هسته ندارد پروکاریوت (نام علمی: prokaryota ) یا پیش‌ هسته‌ای گفته می‌شود.
- ترانسفورماسیون : سلول، ماده ژنتیکی بیگانه (DNA یا RNA) را برداشته (وارد خود می‌سازد) و آن را بیان می‌کند.
- میوز : 
میوز یا کاستمان نوعی تقسیم هستهٔ یاخته است که در آن شمار کروموزومهای یاخته به نیم کاهش می‌یابند و شاید از این رو می‌باشد

برچسب‌ها

کتاب (39) فرگشت (37) دانلود کتاب (34) آتئیست (33) فرگشت انسان (32) تکامل تدریجی انسان (25) تکامل تدریجی (24) بیخدا (23) فیلم مستند (22) اسلام (21) خداناباور (21) نقد-قرآن (21) دگرگونش (19) خرافات (17) نقد-قران (15) کاریکاتور (15) ریچارد داوکینز (14) استیون هاوکینگ (13) حضرت-محمد (13) مسلمان (13) کاریکاتور محمد (13) دانلود فیلم (12) زنان-حضرت-محمد (12) زنان-محمد (12) مستند علمی (12) نقد-زندگی-حضرت-محمد (12) انسان‌شناسی (11) داروین (11) نخستی‌شناسی (11) استیون ویلیام هاوکینگ (10) سردهٔ انسان (10) نظریه فرگشت (10) نقد قرآن (10) باستان‌شناسی (9) خدا (9) طنز (9) فیلم (9) جهش ژنتیکی (8) تکامل (7) دگرگونش انسان (7) مستند (7) برهان اخلاقی (6) حضرت محمد (6) حیات تصادفی (6) نژاد پرست (6) آگنوستیک (5) ادیان (5) برتراند راسل (5) بریده کتاب (5) بیگ بنگ (5) سخنرانی TED (5) سخنرانی تد (5) سخنرانی ریچارد داوکینز (5) ندانمگرا (5) کشتی نوح (5) اجداد انسان (4) امام زمان (4) جادوی فرگشت (4) دین (4) زنان (4) شیعه (4) عزاداری محرم (4) فیزیک (4) پروکونسول (4) اشرف مخلوقات (3) امام حسین (3) انسان‏‌نما (3) جهش زن (3) جهنم (3) داروینیسیم (3) راسل (3) زن ستیزی (3) سوره نساء (3) عایشه (3) عزاداری (3) علم (3) فردریک کاپلستون (3) مناظره (3) نیل دگراس تایسون (3) ویل دورانت (3) کودک آزاری در اسلام (3) یووال نوح هراری (3) آزادي بيان در اسلام (2) امام-علی (2) انسان خردمند (2) برایری زن و مرد اسلام (2) برده داری (2) برهان شر (2) بیخدایان (2) بیخدایی مبارز (2) توضیح-المسائل-امام-خمینی (2) توهین به مقدسات (2) جان وینستون لنون (2) جهان بیخدا (2) جهان وطن (2) حجاب (2) حجاب اجباری (2) حجاب اسلامی (2) حضرت علی (2) حفصه (2) خداناباوران (2) خلقت گرایان (2) داروين (2) دانش (2) دانلود کتاب الفبای فلسفه (2) دندروپیتِکوس (2) رساله (توضیح المسائل) امام خمینی (2) زمین شناسی (2) زن-در-اسلام (2) زنان در قرآن (2) سم هریس (2) سوره آل عمران (2) سوره صافات (2) سکس، مرگ و معنای زندگی (2) عوام (2) فرانتس کافکا (2) فروید (2) فرگشت تولید مثل جنسی (2) فضانورد (2) قرآن (2) لاورنس کراوس (2) ماریه-قبطیه (2) محمد بن عبدالله (2) مستند سکس، مرگ و معنای زندگی (2) مستند نابغه (2) مسلمانان (2) معجزه (2) میچیو کاکو (2) نجوم (2) نقد ادیان (2) نقد زندگی تاریخی حضرت محمد (2) هنر (2) هوموهابیلس (2) پوپولیست (2) پوپولیسم (2) ژان پل سارتر (2) ژن (2) کاسموس (2) کافکا (2) کتاب انسان خردمند (2) کعبه (2) کوروش (2) ( آموزه های قرآن ) (1) Capernaum (1) DNA (1) GENIUS (1) God is a concept (1) Pink Floyd (1) spacex (1) آتاترک (1) آتاتورک (1) آدم و حوا (1) آدمِ دانا (1) آردیپیتکوس رامیدوس (1) آریا مهر (1) آریل دورانت (1) آزارجنسی (1) آزمایش-الهی (1) آفریقا (1) آلبر کامو (1) آلبرت-انيشتن (1) آلن دو باتن (1) آموزه های قرآنی (1) آندره ژید (1) آنچه اسلام به ایران هدیه داد (صادق هدایت) (1) آگیپتوپیتکوس (1) آیا حضرت محمد معصوم بوده است؟ (1) آیا خداوند ميخواهد شر را از ميان بردارد ؟ (1) ابراهیم (1) ابرنواختر (1) احکام شرعی (1) اختیار در قران (1) اختیار-در-قران (1) اخلاق (1) اديان (1) ادیسون (1) اراده آزاد (1) اربعین حسینی (1) ازدواج (1) اسامی قرانی (عربی) دختران و پسران (مونث و مذکر) (1) استالین (1) استجابت دعا (1) استرالوپیتکوس (1) اسلام دین صلح (1) اسلام و مسیحیت (1) اسپیس ایکس (1) اشکالات علمی در قران (1) اعجاز-قرآن (1) افسانه سیزیف (1) افسانه کشتی نوح (1) ام حبیبه (1) ام کلثوم (1) امر به معروف و نهی از منکر (1) انتخاب طبيعي (1) انترناسیونالیسم (1) انسان خدا را آفرید (1) انسان خدا را ساخت (1) انسان ماهر (1) انسانیت (1) انسان‌ راست قامت (1) انسان‌ کارورز (1) انسان‌شناسی فیزیکی (1) انفجار بزرگ (1) انکار خدا (1) انیشتن (1) اکسپرسیونیسم (1) اکسپرسیونیسم انتزاعی (1) ایات-متضاد-در-قران ، تضاد-در-قران (1) ایران (1) باروخ بندیک اسپینوزا (1) باغ فدک (1) برخورد بین تمدن ها (1) برده داری در اسلام و قرآن (1) برده داری-در-قرآن (1) بـاور هـای دیـنـی (1) بنام انسان بخشنده مهربان (1) به عقیده من توهین نکنید (1) بی خدایان (1) بی خدایی (1) بیوگرافی (1) تاریخ طبری (تاریخ الرسل و الملوک) (1) تاریخ فلسفه (1) تاریخچه‌ زمان (1) تربیت (1) ترس (1) ترور (1) ترور و کشتار در صدر اسلام (1) تسلا (1) تشکیل سیارات (1) تعبیر خواب و بیماریهای روانی (1) تفسیر قرآن (1) تفسیرهای زندگی (1) تلگرام کانون آتئیست ها (1) تناقض در رفتار (1) تناقض قرآن در مورد دستمزد پیامبر (1) تناقضات قرآن ، ناسخ و منسوخ در قرآن (1) تناقضات-در-قران، ناسخ-و-منسوخها-در-قران، ایات-متشابه (1) تهوع (1) توتم و تابو (1) توضیح_المسائل (1) توهین و فحاشی در قرآن (1) تکنولوژی (1) جامعه ‌شناسی ‌خودمانی (1) جان لنون (1) جان-لنون (1) جبر (1) جد مشترک انسان (1) جنوبی کپی (1) جهان در پوست گردو (1) جهان های موازی (1) جهان چگونه کار می کند؟ (1) جهانی از عدم (1) جهنم در قرآن (1) جهنمیان (1) جویریه (1) حدود اسلامی (1) حدیث امام صادق، حدیث امام باقر، حدیث امام رضا، حدیث امام کاظم ، حدیث حضرت امام علی، حدیث حضرت محمد (1) حسن نراقی (1) حضرت ابراهیم (1) حضرت محمد و کنیزش ماریه و آیات نازله در قرآن (1) حضرت موسی (1) حضرت یونس (1) حضرت-علی (1) حلال و حرام در اسلام (1) حمله اعراب به ایران ، انگیزه اعراب در حمله به ایران ،جنگ جلولا و نهاوند (1) حکمت شادان (1) حیواناتی که با مسلمانان محشور شده و به بهشت می روند (1) حیواناتی که مسخ شدند (1) خالد بن ولید بن مغیره مخزومی ملقب‌ به «سیف الله» (1) خدا بزرگ نیست (1) خدا در نگاه گرسنگان (1) خدا و ترس (1) خدیجه (1) خردگرا (1) خرید نماز و روزه قضا (1) خلفای-راشدین (1) خواننده (1) خودکشی (1) دانش رباتیک (1) دانلود کتاب تعبیر خواب و بیماریهای روانی (1) دانلود،دانلود کتاب،کتاب حلقه ی آفرینش (1) دترمینیسم (1) دختر حضرت محمد (1) دخترانش (1) در حاشیه عزاداری ماه محرم (1) درخت حیات (1) درد مشترک (1) درهم تنیدگی کوانتومی (1) دریوپیتکوس (1) دزموند جان موریس (1) دست از لج بازی بردارید (1) دستور قتل (1) دعا (1) دندانپزشکی اسلامی (1) دنیل دنت (1) دين آبا و اجدادي (1) دی ان ای (1) دیالوگ فیلم (1) دین صلح (1) دینداری (1) دیکتاتور (1) ذوالنورین (1) رابرت گرین اینگرسول ، احمد کسروی ، سم هریس ، ویکتور هوگو ، نیچه ، برتراند راسل ، آلبرت انیشتن (1) رساله امام خمینی (1) رساله-امام-خمینی (1) رفتار (1) رقیه (1) روانشناسی (1) روحانيون (1) ریحانه (1) ریچارد فاینمن (1) زن در اسلام (1) زنان حضرت محمد ( صفیه ) (1) زنان در جهنم (1) زنان سرزمین من (1) زندگی پی (1) زيگموند فرويد (1) زینب (1) زیگموند فروید (1) سارا روزنتال (1) سارتر (1) ساعت ساز نابینا (1) سام هریس (1) ستاره (1) سر بریدن در اسلام (1) سفرنامه (1) سهم الارث در قران و اسلام (1) سوده (1) سوره انعام (1) سوره توبه (1) سوره تکویر (1) سوره یونس (1) سوره-احزاب (1) سوره-بقره (1) سوره-تحریم (1) سوره‌ های قرآن (1) سير تكامل انسان (1) شبه علم (1) شیعه گری (1) صادق هدايت (1) صدر اسلام ، حضرت محمد ، حضرت علی،ابوبکر،عثمان،سقیفه بنی ساعد،ایات شیطانی،کشتار اقوام یهود (1) صدر-اسلام (1) طالع بینی (1) طراحی هوشمند (1) طرح بزرگ (1) ظهور امام زمان (1) عباس کیارستمی (1) عثمان (1) عدالت آسمانی (1) عدالت در جهان (1) عرفان (1) عرفان حلقه (1) علائم ظهور (1) عوام فریب (1) غسل تعمید (1) فاشیسم (1) فال (1) فالگيری (1) فرانسوا ماری آروئه ، ولتر (1) فرح پهلوي (1) فروع دین اسلام (1) فریدریش نیچه (1) فضا (1) فضایل روحی و فضایل عقلی (1) فلسفه (1) فلسفه زندگی (1) فمنیست (1) فناوری (1) فیلم سینمایی (1) فیلم مزرعه حیوانات (1) قادر مطلق (1) قانون مجازات اسلامی (1) قاچاق دختران ایرانی (1) قبایل-یهودی (1) قرآن . سوره تبت (1) قرآن و زنان حضرت محمد (1) قران-و-زنان-حضرت-محمد (1) قضیه شکل اول، شکل دو (1) كاريكاتور (1) كاريكاتور عصبانيت موسي (1) ماریه (1) ماكياولي (1) ماكياولی (1) محمد (1) محمد رضا شاه (1) مدینه منوره (1) مذهب (1) مراسم حج (1) مرگ (1) مزرعه حیوانات (1) مسئله شر (1) مساحقه (1) مستند تلویزیونی ریشه همه پلیدی ها ؟ (1) مستند ریشه همه شر (1) مسخ (1) مسلمانی به چیست؟ (1) مسیحیت (1) مصاحبه (1) معجزه اسلام (1) معجزه-قرآن (1) مغالطه (1) مهبانگ (1) موزیکال (1) موسیقی (1) موسیقیدان (1) میرزا آقا خان کرمانی (1) میمون برهنه (1) میمون درختی (1) میمون مصری (1) میمونه (1) نئاندرتال (1) نابرابری جنسیتی (1) ناتوان (1) ناخوشايندهای فرهنگ (1) ناسا (1) نام-زنان-حضرت-محمد (1) نام-زنان-محمد (1) نخستی‌سانان (1) نصیرالدین طوسی (1) نفد-قرآن (1) نقد زندگی تاریخی امام علی (1) نقد زندگی تاریخی امام علی ،نقش امام علی در کشتار و ترور مخالفان (1) نقد قرآن در محور حدیث (1) نقد-سوره-آل-عمران (1) نقش امام علی در کشتار و ترور مخالفان (1) نماز (1) نهج البلاغه (1) نهیلیسم (1) نگاهی به عملکرد ادیان توحیدی (1) نیچه (1) نیکولا تسلا (1) هاوکینگ (1) هر کسی پول داشت دو دنیا را داشت (1) همجنس گرایی اقایان (1) همجنس گرایی بانوان (1) هنرمند (1) هنرمندان آتئیست (1) هوشمندانه سؤال كنید (1) هومو هابلیس (1) هومو هابیلس (1) هوموارکتوس (1) هوموارگساتر (1) هوموساپینس (1) هوگو ، موري ،‌ توخلسكي ، مارتين ترمان ،‌هاوس ، تامس هاكسلي ، چگوارا ، تاگور ، داروين ، (1) هیچنز (1) واژه نامه (1) وحشت (1) وعده بهشت (1) ولتر،اسپینوزا (1) ویلیام لین کریگ (1) يك آتئيست در ميان مسلمانان (1) پائولو کوئیلو (1) پسر-حضرت-محمد (1) پلِسیاداپیس (1) پندار خدا (1) پوچ گرایی (1) پيدايش حيات (1) پیام خدا (1) پیدایش شعوبیه ، ( حزب شیعه ) زندیق ، (1) پیش بینی آینده انسان (1) چارلز داروین (1) چرا درمانده ایم؟ (1) چيكده توضيح المسائل (1) ژن خودخواه (1) ژنهای فضایی (1) کارل ریموند پویر (1) کارل ساگان (1) کارل سیگان (1) کارل سیگن (1) کاریکاتور ( تجاوز به دگراندیش ) (1) کاریکاتور ( ظهور امام زمان ) (1) کاریکاتور حضرت محمد (1) کافر (1) کانون آتئیست ها و آگنوستیک ها (1) کتاب از باکتری تا باخ و بلعکس (1) کتاب اژد های بهشتی (1) کتاب اژدهای بهشتی (1) کتاب اگزیستانسیالیسم و اصالت بشر (1) کتاب بحار الانوار (1) کتاب تاریخ فلسفه غرب (1) کتاب تفسیرهای زندگی (1) کتاب تهوع (1) کتاب تکامل و رفتار انسان (1) کتاب جنس دوم (1) کتاب جهان بیخدا (1) کتاب ذرات بنیادین یا نظریه ریسمانها (1) کتاب زندگی پی (1) کتاب سه رساله درباره تئوری میل جنسی (1) کتاب سیرت رسول الله (1) کتاب لذات فلسفه (1) کتاب ماجراجویی های فیزیکدان قرن بیستم ریچارد فاینمن (1) کتاب مقدس (1) کتاب منطق اکتشاف (1) کتاب نبرد دین با علم (1) کتاب پایان ایمان (1) کتابخوانی (1) کتاب‌ انسان خردمند. (1) کره زمین (1) کره مریخ (1) کریستوفر اریک هیچنز (1) کریستوفر هیچنز (1) کشتار در اسلام (1) کشتار-صدر-اسلام (1) کفر (1) کوانتوم (1) کودک آزاری (1) کَفَرناحوم (1) کیارستمی (1) کیم کارداشیان (1) کیهان شناسی (1) گربه شرودینگر (1) گروه تلگرام (1) گزیده کتاب (1) گسترش اسلام (1) گیگانتوپیتکوس (1) یازده دقیقه (1) یان مارتل (1) یهودی (1) یهودیت (1) یونس (1) یوگا (1) ﮐﻮﭘﺮﻧﯿﮏ (1) ﺍﺷﺮف ﻣﺨﻠﻮﻗﺎﺕ (1) ﺩﺍﺭﻭﯾﻦ (1) ﻓﺮﻭﯾﺪ (1)

صفحات